Μετά τη μάχη του Ματζικέρτ το 1071, σημαντικές περιοχές της Μικράς Ασίας διήλθαν υπό τον οθωμανικό έλεγχο, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν σε σταδιακή απώλεια της ελληνικής γλώσσας και σε κίνδυνο αφανισμού της μοναδικής ταυτότητας των γηγενών Ελλήνων Ορθοδόξων χριστιανών. Για αυτούς, το Οικουμενικό Πατριαρχείο αναδείχθηκε σε κιβωτό σωτηρίας, αποδεικνύοντας ότι η θρησκεία μπορεί να έχει μεγαλύτερη βαρύτητα στη διατήρηση της εθνικής ταυτότητας από ό,τι η γλώσσα.
Ο βουλευτής Λαρίσης της Νέας Δημοκρατίας, κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος, μιλώντας ως διδάκτωρ Κοινωνιολογίας και ερευνητής της ιστορίας του μικρασιατικού ελληνισμού, αναφέρθηκε σε αυτό το θέμα στο Γ΄ Επιστημονικό Συνέδριο Μνήμης Μικρασιατικού Ελληνισμού, που διοργανώθηκε από την Εκκλησία της Ελλάδος. Ο Χαρακόπουλος στην εισήγησή του ανάλυσε την προσπάθεια των Κεμαλικών για τη δημιουργία Τουρκορθόδοξης Εκκλησίας και τον ρόλο του παπα-Ευθύμ.
Σύμφωνα με τον βουλευτή, οι κεμαλικές αρχές, με σκοπό την υπονόμευση του Πατριαρχείου, βοήθησαν τον τουρκόφωνο ιερέα παπα-Ευθύμ Καραχισαρίδη στην ίδρυση του Τουρκορθόδοξου Πατριαρχείου στην Καισάρεια, το οποίο μεταφέρθηκε το 1924 στην Κωνσταντινούπολη. Η αναγνώριση της ελληνικότητας των τουρκόφωνων ορθοδόξων της Ανατολής απειλούσε τα σχέδια των Τούρκων, καθώς θα μπορούσε να δώσει ηθικό έρεισμα στην προέλαση του ελληνικού στρατού.
Μετά την καταστροφή της μικρασιατικής εκστρατείας, ο παπα-Ευθύμ κατέφυγε στην Κωνσταντινούπολη και επιχείρησε να καταλάβει το πατριαρχικό μέγαρο. Στις 2 Οκτωβρίου 1923, με την υποστήριξη των κεμαλικών, κατάφερε να το καταλάβει, καταφέροντας πλήγμα στην Ιερά Σύνοδο. Σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές, το Πατριαρχείο προχώρησε στη δημιουργία ειδικής αποστολής στην Άγκυρα για να βελτιώσει τις σχέσεις με τον παπα-Ευθύμ, ο οποίος τελικά δεν αναγνωρίστηκε από την κεμαλική κυβέρνηση. Η κατάσταση επιδεινώθηκε όταν, στις 7 Δεκεμβρίου, ο παπα-Ευθύμ επανέφερε την κατάληψη του Πατριαρχείου, συνοδευόμενη από άγριες βιαιοπραγίες.
Ο κ. Χαρακόπουλος αναφέρθηκε επίσης στον θάνατο του παπα-Ευθύμ το 1968, σημειώνοντας ότι εκείνος είχε λάβει τιμές, με αποτέλεσμα να ταφεί σε περίοπτο σημείο στο ρωμαίικο κοιμητήριο του Σισλί. Από τότε, η λεγόμενη Τουρκορθόδοξη Εκκλησία παρέμεινε υπό την οικογενειακή του διαχείριση, με τους διαδόχους του να οδηγούν την εκκλησία.
Καταληκτικά, ο Χαρακόπουλος σημείωσε ότι ο παπα-Ευθύμ δεν ήταν ποτέ αποδεκτός από τους Έλληνες, θυμίζοντας ότι κατά την τελευταία του στιγμή, φέρεται να φώναξε “συγχώρεση” στα τουρκικά.
Πηγή: tovima.gr
