Σκεφτείτε πότε ήταν η τελευταία φορά που νιώσατε εξαντλημένοι παρά το γεγονός ότι δεν είχατε κάνει κάτι ιδιαίτερα κουραστικό κατά τη διάρκεια της ημέρας. Από την ώρα που ξυπνάμε, δεχόμαστε συνεχώς προκλήσεις να πάρουμε αποφάσεις, ακόμα και για φαινομενικά ασήμαντα θέματα, όπως το τι θα φάμε ή πότε θα φορτίσουμε το κινητό μας. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτές οι απλές, αλλά συνεχείς επιλογές, μπορεί να είναι πιο εξαντλητικές από ό,τι φανταζόμαστε. Μάλιστα, στο τέλος μιας ημέρας γεμάτης με τέτοιες γνωστικές εργασίες, μπορεί να διαπιστώσουμε ότι δυσκολευόμαστε περισσότερο να πάρουμε λογικές αποφάσεις.
Η κόπωση που προκύπτει από τη διαδικασία της λήψης αποφάσεων είναι ένα φαινόμενο που έχει μελετηθεί σε βάθος. Ερευνητές από το Paris Brain Institute διαπίστωσαν ότι η ποιότητα των αποφάσεων μας επηρεάζεται από τη «γνωστική κόπωση». Στη μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο Current Biology, σαράντα συμμετέχοντες έκαναν ασκήσεις μνήμης για έξι ώρες ενώ υποβάλλονταν σε μαγνητική τομογραφία. Σε αυτές, δύο ομάδες συμμετεχόντων κλήθηκαν να παρακολουθήσουν αριθμούς και να διακρίνουν εάν ο τρέχων αριθμός αντιστοιχούσε στον προηγούμενο. Αν και και οι δύο ομάδες παρουσίασαν παρόμοια επίπεδα γλουταμικού στο τέλος της άσκησης, η επίδραση στις αποφάσεις τους ήταν διαφορετική.
Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες που εκτέλεσαν τις πιο δύσκολες ασκήσεις παρουσίασαν σημάδια μεγαλύτερης κούρασης, όπως η διαστολή των κόρης των ματιών. Όταν έπρεπε να επιλέξουν μεταξύ άμεσης ή καθυστερημένης ανταμοιβής, οι πιο κουρασμένοι άνθρωποι άρχισαν να προτιμούν τη μικρότερη ανταμοιβή που ήταν διαθέσιμη αμέσως, προσπαθώντας να ελαχιστοποιήσουν την νοητική τους επεξεργασία. Αυτό δείχνει ότι, σε κατάσταση κόπωσης, οι άνθρωποι τείνουν να παίρνουν πιο πρόχειρες αποφάσεις.
Άλλες έρευνες έχουν υποδείξει επίσης ότι η γνωστική κόπωση έχει αντίκτυπο στην ικανότητα λήψης αποφάσεων. Παλαιότερες μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι είναι πιο ικανοί να κάνουν ορθολογικές επιλογές νωρίτερα μέσα στην ημέρα, καθώς το βράδυ η κούραση συσσωρεύεται και οι συμμετέχοντες παρακολουθούν λιγότερο τις υψηλού κινδύνου επιλογές. Αγορές κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να γίνουν πιο παρορμητικές καθώς προχωρά η ώρα, σύμφωνα με ερευνά που αναλύει την συμπεριφορά 1.000 συμμετεχόντων.
Συμπερασματικά, ο εγκέφαλός μας φαίνεται να επιβαρύνεται με κάθε απόφαση, και η εμφάνιση γνωστικής κόπωσης μπορεί να οδηγήσει σε λιγότερο ορθολογικές επιλογές όσο περνά η μέρα και η ενέργεια μειώνεται. Πηγή: tovima.gr
